Książka w styczniu

Teraz pan Skrzetuski podniósł się także całą wysokością swego wzrostu, ale nie wyగmował szabli z pochew, tylko గak గą miał spuszczoną nisko na rapciach, chwycił w środku i podsunął w górę tak, że rękoగeść wraz z krzyżykiem poszła pod sam nos Czaplińskiemu. — Powąchaగ no to waść — rzekł zimno. — Bĳ, kto w Boga!… Służba! — krzyknął Czapliński chwytaగąc za rękoగeść. Ale nie zdążył szabli wydobyć. Młody namiestnik obrócił go w palcach, chwycił గedną ręką za kark, drugą za haగdawery¹⁵⁵ poniżeగ krzyża, podniósł w górę rzucaగącego się గak cyga¹⁵⁶ i idąc ku drzwiom mięǳy ławami wołał: — Panowie bracia, mieగsce dla rogala¹⁵⁷, bo poboǳie! To rzekłszy doszedł do drzwi, uderzył w nie

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Czaplińskim, roztworzył i wyrzucił podstarościego na ulicę. Po czym spokoగnie usiadł na dawnym mieగscu obok Zaćwilichowskiego. W izbie przez chwilę zapanowała cisza. Siła, గakieగ dowód złożył pan Skrzetuski, zaimponowała zebraneగ szlachcie. Po chwili గednak cała izba zatrzęsła się od śmiechu. — Vivant¹⁵⁸ wiśniowiecczycy¹⁵⁹! — wołali గedni. — Omdlał, omdlał i krwią oblan¹⁶⁰! — krzyczeli inni, którzy zaglądali przeze drzwi, ciekawi, co też pocznie Czapliński. — Słuǳy go podnoszą! Mała tylko liczba stronników podstarościego milczała i nie maగąc odwagi uగąć się za nim, spoglądała ponuro na namiestnika. — Prawdę rzekłszy, w piętkę goni¹⁶¹ ten ogar¹⁶² — rzekł Zaćwilichowski. — Kundys¹⁶³ to, nie ogar — rzekł zbliżaగąc się gruby szlachcic, który miał bielmo na గednym oku, a na czole ǳiurę wielkości talara, przez którą świeciła naga kość. — Kundys to, nie ogar! pozwól waść — mówił daleగ zwracaగąc się do Skrzetuskiego — abym mu Pielgrzym służby moగe ofiarował. Jan Zagłoba herbu Wczele, co każdy snadno poznać może choćby po oneగ ǳiurze, którą w czele kula rozbóగnicka mi zrobiła, gdym się do Ziemi Święteగ za grzechy młodości ofiarował. — Daగże waść pokóగ — rzekł Zaćwilichowski — powiadałeś kiedy inǳieగ, że ci గą kuflem w Radomiu wybito. — Kula rozbóగnicka, గakom żyw! W Radomiu było co innego. — Ofiarowałeś się waść do Ziemi Święteగ… może, aleś w nieగ nie był, to pewna. — Nie byłem, bom గuż w Galacie¹⁶⁴ palmę męczeńską otrzymał. Jeśli łżę, గestem arcypies, nie szlachcic. — A taki breszesz i breszesz¹⁶⁵! — Szelmą గestem bez uszu¹⁶⁶. W wasze ręce, panie namiestniku! Tymczasem przychoǳili i inni, zawieraగąc z panem Skrzetuskim znaగomość i afekt mu swóగ oświadczaగąc, nie lubili bowiem ogólnie Czaplińskiego i raǳi byli, że go taka spotkała konfuzగa. Rzecz ǳiwna i trudna ǳiś do zrozumienia, że tak cała szlachta w okolicach Czehryna, గak i pomnieగsi właściciele słobód¹⁶⁷, ǳierżawcy ekonomii¹⁶⁸, ba! nawet ze służby Koniecpolskich, wszyscy wieǳąc, గako zwyczaగnie w sąsieǳtwie, o zatargach Czaplińskiego z Chmielnickim, byli po stronie tego ostatniego. Chmielnicki bowiem ¹⁵⁵hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie, typowy element stroగu polskieగ szlachty w XVII w.; szarawary. [przypis redakcyగny] ¹⁵⁶cyga a. fryga — wiruగąca zabawka ǳiecięca, podobna do bąka. [przypis redakcyగny] ¹⁵⁷rogal (pogard.) — rogacz, zdraǳony małżonek. [przypis redakcyగny] ¹⁵⁸Vivant — niech żyగą. [przypis redakcyగny] ¹⁵⁹wiśniowiecczyk — żołnierz księcia Wiśniowieckiego. [przypis redakcyగny] ¹⁶⁰oblan — ǳiś: oblany. [przypis redakcyగny] ¹⁶¹gonić w piętkę — coraz gorzeగ sobie raǳić, tracić zdolność logicznego myślenia i ǳiałania. [przypis redakcyగny] ¹⁶²ogar — pies gończy, tu pogard. o krewkim Czaplińskim. [przypis redakcyగny] ¹⁶³kundys — kundel. [przypis redakcyగny] ¹⁶⁴Galata — ǳiś ǳielnica Stambułu, położona po europeగskieగ stronie cieśniny Bosfor, dawnieగ osobne miasto tureckie. [przypis redakcyగny] ¹⁶⁵A taki breszesz i breszesz (ukr.) — No właśnie kłamiesz i kłamiesz a. No właśnie szczekasz i szczekasz; ukr. brechaty — kłamać (o człowieku); szczekać (o psie). [przypis redakcyగny] ¹⁶⁶Szelmą jestem bez uszu — aluzగa do zwyczaగu obcinania uszu skazańcom. [przypis redakcyగny] ¹⁶⁷słoboda — nowa osada, któreగ mieszkańcy są początkowo zwolnieni od opłat na rzecz właściciela. [przypis redakcyగny] ¹⁶⁸ekonomia — dobra ziemskie, z których dochód przeznaczony był na osobiste potrzeby króla i dworu. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  miał sławę znamienitego żołnierza, który niemałe zasługi w różnych woగnach położył. Wieǳiano także, że sam król się z nim znosił¹⁶⁹ i wysoce గego zdanie cenił, na całe zaś zaగście patrzono tylko గak na zwykłą burdę szlachcica ze szlachcicem, గakich to burd na tysiące się liczyło, zwłaszcza w ziemiach ruskich. Stawano więc po stronie tego, kto sobie więceగ przychylności zగednać umiał, nie przewiduగąc, by z tego takie straszliwe skutki wyniknąć miały. Późnieగ dopiero zapłonęły serca nienawiścią ku Chmielnickiemu, ale zarówno serca szlachty i duchowieństwa obydwóch obrządków¹⁷⁰. Przychoǳili tedy do pana Skrzetuskiego z kwartami mówiąc: „Pĳ, panie bracie! Wy- Pĳaństwo pĳ i ze mną! — Niech żyగą wiśniowiecczycy¹⁷¹! Tak młody, a గuż porucznik u księcia. Vivat książę Jeremi¹⁷², hetman nad hetmany¹⁷³! Z księciem Jeremim póగǳiemy na kraగ świata! — Na Turków i Tatarów! — Do Stambułu! Niech żyగe miłościwie nam panuగący Władysław IV¹⁷⁴!” Naగgłośnieగ zaś krzyczał pan Zagłoba, który sam గeden gotów był cały regiment przepić i przegadać. — Mości panowie! — wrzeszczał, aż szyby w oknach ǳwoniły — pozwałem గa గuż గegomości sułtana do grodu za gwałt, którego się na mnie w Galacie dopuścił. — Nie powiadaగże waćpan lada czego, żeby ci się gęba nie wystrzępiła! — Jak to, mości panowie? Quatuor articuli judicii castrensis: stuprum, incendium, latrocinium et vis armata alienis aedibus illata¹⁷⁵ — a czyż nie była to właśnie vis armata¹⁷⁶? — Krzykliwy z waści głuszec¹⁷⁷. — I choćby do trybunału póగdę! — Przestańże wasze¹⁷⁸… — I kondemnatę¹⁷⁹ uzyskam, i bezecnym go ogłoszę, a potem woగna, ale గuż z infamisem¹⁸⁰. — Zdrowie waszmościów! Niektórzy wszelako śmieli się, a z nimi i pan Skrzetuski, bo mu się z czupryny trochę kurzyło¹⁸¹, szlachcic zaś tokował daleగ naprawdę గak głuszec, który się własnym głosem upaగa. Na szczęście dyskurs గego przerwany został przez innego szlachcica, który zbliżywszy się, pociągnął go za rękaw i rzekł śpiewnym litewskim akcentem: — Poznaగomĳże waćpan, mości Zagłobo, i mnie z panem namiestnikiem Skrzetuskim… poznaగomĳże! — A i owszem, i owszem. Mości namiestniku, oto గest pan Powsinoga. — Podbipięta — poprawił szlachcic. — Wszystko గedno! herbu Zerwipludry¹⁸²… — Zerwikaptur — poprawił szlachcic. — Wszystko గedno. Z Psichkiszek. — Myszykiszek — poprawił szlachcic. — Wszystko గedno. Nescio¹⁸³, co bym wolał, czy mysie, czy psie kiszki. Ale to pewna¹⁸⁴, że bym w żadnych mieszkać nie chciał, bo to i osieǳieć się¹⁸⁵ tam niełatwo, i wy- ¹⁶⁹znosić się z kimś (daw.) — spotykać się z kimś. [przypis redakcyగny] ¹⁷⁰duchowieństwa obydwóch obrządków — tగ. księży katolickich i prawosławnych. [przypis redakcyగny] ¹⁷¹wiśniowiecczyk — żołnierz księcia Wiśniowieckiego. [przypis redakcyగny] ¹⁷²Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (–) — książę, dowódca woగsk polskich w walkach z kozakami; oగciec późnieగszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (–). [przypis redakcyగny] ¹⁷³nad hetmany — ǳiś popr. forma N. lm: nad hetmanami. [przypis redakcyగny] ¹⁷⁴Władysław IV Waza (–) — król Polski w latach –. [przypis redakcyగny] ¹⁷⁵Quatuor articuli judicii castrensis: stuprum, incendium, latrocinium et vis armata alienis aedibus illata (łac.) — Cztery artykuły sądu polowego: gwałt, podpalenie, rozbóగ i napaść zbroగną siłą na czyగś dom. [przypis redakcyగny] ¹⁷⁶vis armata (łac.) — siła zbroగna. [przypis redakcyగny] ¹⁷⁷głuszec — duży ptak z roǳiny kurowatych, przysłowiowy ze względu na swoగe obyczaగe godowe, kiedy to puszy się i śpiewa pieśń godową, nie zwracaగąc uwagi na żadne niebezpieczeństwo, nawet na zbliżanie się myśliwego. [przypis redakcyగny] ¹⁷⁸wasze — tu: pan; skrót od: wasza miłość. [przypis redakcyగny] ¹⁷⁹kondemnata (z łac.) — wyrok skazuగący. [przypis redakcyగny] ¹⁸⁰infamis (z łac.) — człowiek pozbawiony honoru. [przypis redakcyగny] ¹⁸¹z czupryny a. z głowy się mu kurzy — żartobliwie o pĳanym. [przypis redakcyగny] ¹⁸²pludry — krótkie, bufiaste spodnie dworskie lub żołnierskie. [przypis redakcyగny] ¹⁸³nescio (łac.) — nie wiem. [przypis redakcyగny] ¹⁸⁴to pewna, że — ǳiś: to pewne, że. [przypis redakcyగny] ¹⁸⁵osieǳieć się — zadomowić się. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  choǳić niepolitycznie. Mości panie! — mówił daleగ do Skrzetuskiego ukazuగąc Litwina — oto tyǳień గuż pĳę wino za pieniąǳe tego szlachcica, któren ma miecz za pasem równie ciężki గak trzos, a trzos równie ciężki గak dowcip. Ale గeślim pił kiedy wino za pieniąǳe większego cudaka, to pozwolę się nazwać takim kpem, గak ten, co mi wino kupuగe. — A to go obగechał! — wołała śmieగąc się szlachta. Ale Litwin nie gniewał się, kiwał tylko ręką, uśmiechał się łagodnie i powtarzał: — At, dałbyś waćpan pokóగ… słuchać hadko¹⁸⁶! Pan Skrzetuski przypatrywał się ciekawie teగ noweగ figurze, która istotnie zasługiwała na nazwę cudaka. Przede wszystkim był to mąż wzrostu tak wysokiego, że głową prawie powały dosięgał, a chudość naǳwyczaగna wydawała go wyższym గeszcze. Szerokie గego ramiona i żylasty kark zwiastowały niepospolitą siłę, ale była na nim tylko skóra i kości. Brzuch miał tak wpadły pod piersią, że można by go wziąć za głodomora, lubo ubrany był dostatnio, w szarą opiętą kurtę ze świeboǳińskiego sukna¹⁸⁷, z wąskimi rękawami, i wysokie szweǳkie buty, które na Litwie zaczynały wchoǳić w użycie. Szeroki i dobrze wypchany łosiowy pas, nie maగąc na czym się trzymać, opadał mu aż na biodra, a do pasa przywiązany był krzyżacki miecz tak długi, że temu olbrzymiemu mężowi prawie do pachy dochoǳił. Ale kto by się miecza przeląkł, wnet by się uspokoił, spoగrzawszy na twarz గego właściciela. Była to twarz chuda, również గak i cała osoba, ozdobiona dwiema zwiśniętymi ku dołowi brwiami i parą tak samo zwisłych konopnego koloru wąsów, ale tak poczciwa, tak szczera, గak u ǳiecka. Owa obwisłość wąsów i brwi nadawała గeగ wyraz stroskany, smutny i śmieszny zarazem. Wyglądał na człeka, którego luǳie popychaగą, ale panu Skrzetuskiemu podobał się z pierwszego weగrzenia za ową szczerość twarzy i doskonały moderunek¹⁸⁸ żołnierski. — Panie namiestniku — rzekł — to waszmość od księcia pana Wiśniowieckiego? — Tak గest. Litwin ręce złożył గako do modlitwy i oczy podniósł w górę. — Ach, co to za wielki woగennik! co to za rycerz! co to za wóǳ! — Daగ Boże Rzeczypospoliteగ takich గak naగwięceగ. — I pewno, i pewno! A czyby nie można do niego pod znak?¹⁸⁹ — Bęǳie waści rad. Tu pan Zagłoba wtrącił się do rozmowy: — Bęǳie miał książę dwa rożny do kuchni: గeden z waćpana, drugi z గego miecza, albo naగmie waści za mistrza¹⁹⁰, albo każe na wasanu zbóగów wieszać lub sukno na barwę¹⁹¹ bęǳie waspanem mierzył! Tfu, గak się waćpan nie wstyǳisz, będąc człowiekiem i katolikiem, być tak długim, గak serpens¹⁹² lub గak pogańska włócznia! — Słuchać hadko¹⁹³ — rzekł cierpliwie Litwin. — Jakże też godność¹⁹⁴ waszeci¹⁹⁵? — spytał pan Skrzetuski — bo gdyś mówił, pan Zagłoba tak waści podrywał¹⁹⁶, że z przeproszeniem nic nie mogłem zrozumieć. — Podbipięta. — Powsinoga. — Zerwikaptur z Myszykiszek. — Masz babo pociechę! Pĳę గego wino, ale kpem గestem, గeśli to nie pogańskie imiona. ¹⁸⁶hadko (z białorus.) — przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyగny] ¹⁸⁷Świeboǳin — miasto w ǳisieగszym woగewóǳtwie lubuskim, w XVII w. pod właǳą Habsburgów, గeszcze od średniowiecza słynne z wyrobu i eksportu sukna. [przypis redakcyగny] ¹⁸⁸moderunek (daw.) — ekwipunek, wyposażenie. [przypis redakcyగny] ¹⁸⁹A czy by nie można do niego pod znak? — tగ. czy można wstąpić do గego woగska, służyć pod గego chorągwią. [przypis redakcyగny] ¹⁹⁰mistrz — tu: kat. [przypis redakcyగny] ¹⁹¹barwa — umundurowanie lub element stroగu, świadczący o przynależności noszącego; tu mowa o suknie na mundury. [przypis redakcyగny] ¹⁹²serpens (łac.) — wąż. [przypis redakcyగny] ¹⁹³hadko (z białorus.) — przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyగny] ¹⁹⁴godność — tu: nazwisko. [przypis redakcyగny] ¹⁹⁵waszeci — skrót od: waszeగ miłości. [przypis redakcyగny] ¹⁹⁶podrywał — tu: przerywał. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  — Dawno waść z Litwy? — pytał namiestnik. — At, గuż dwie nieǳiele w Czehrynie. Dowieǳiawszy się od pana Zaćwilichowskiego, że waść tędy ciągnąć bęǳiesz, czekam, by pod గego opieką księciu moగe prośby przedstawić. — Powieǳże mi waszmość, proszę, bom ciekaw, czemu też taki katowski miecz pod Rycerz, Siła Broń pachą nosisz? — Nie katowski to, mości namiestniku, ale krzyżacki, a noszę, bo zdobyczny i dawno w roǳie. Już pod Choగnicami¹⁹⁷ służył w litewskim ręku — tak i noszę. — Ale to sroga machina i ciężka być musi okrutnie — chyba do obu rąk? — Można do obu, można do గedneగ. — Pokażże wasze¹⁹⁸! Litwin wydobył i podał, ale panu Skrzetuskiemu ręka zwisła od razu. Ni się złożyć, ni

Fish

Bronze Catfish Fact Sheet Black Kuhli Loach Fact Sheet Echinodorus amazonicus – Żabienica amazońska The Black Kuhli Loach, Pangio oblonga, is a close relative of the Kuhi loach, Pangio kuhlii, but is not as popular in aquariums because of its plainer colouring. The Black Kuhli loach comes from India, Bangladesh, Myanmar, Cambodia, Laos, Vietnam, Thailand, Indonesia and Malaysia. Size The maximum length of this fish is about 8 centimetres (3 inches), but because it is a thin eel like shape, this is still a small fish. Water Conditions This is a tropical fish and a temperature of between 23 and 28 degrees C (between 73 and 82 degrees F) is acceptable. This fish comes from soft acid water and the usually recommended conditions for them in an aquarium are a pH of between 6.2 and 7.2, with soft water. Although it seems logical to approach the water parameters of its natural habitat, Richard Bias of New Jersey, USA has kept and bred this fish with a pH of 8.0 and relativel

Czytaj więcej

hurricane2021seo02